ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi

Farklı sektörlerde üretilen hizmet ve ürünlerin, çok çeşitli değişkenler nedeniyle oluşturdukları riskler iş sağlığını tehdit eden unsurlar olarak tüm dünyanın genel sorunlarından biridir. İş kazaları ve meslek hastalıkları; küresel çapta çalışanları, devamında toplum sağlığını ve dolayısıyla ekonomiyi doğrudan etkileyen bir konudur. Bir anlamda daha mutlu toplumların oluşması için, çalışma yerlerindeki koşulların iyileştirilmesi, olası risklerin önceden belirlenerek bertaraf edilmesine yönelik çalışmalar uzun yıllardır sürmekteydi. Bu kapsamdaki uluslararası boşluğu dolduran OHSAS 18001 İngiliz standardı, küresel çapta ilgi gören bir standarttı.Ülkemizde de sertifikası verilen OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği konusundaki performansa daha fazla ağırlık veren bir standarttı. Ancak uluslararası ölçekte kabul edilmiş bir standart olmaması, bu alanda ciddi bir boşluğun oluşmasına neden oluyordu. OHSAS 18001’in de önerisiyle 2004 yılında ISO tarafından başlatılan çalışmalar, nihayet 2018 yılında yayımlandı. Aynı yılın nisan ayı itibariyle ülkemizde de TSE tarafından kabul edilen bir standart olan ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Standardı, aynı zamanda uluslararası olarak kabul edilen bu alandaki ilk standarttır.

ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Standardı, organizasyonların önceden olası risklere karşı önlemler alarak tüm performansının artmasının sağlanması, olası iş kazalarının, hastalıkların ve sakatlıkların önlenmesine odaklanan bir yönetim sistemi standardıdır. Farklı işletmelerin çeşitli ölçek ve kapsamda sundukları hizmetler ve ürünlerin değişkenliği, aynı zamanda bu alanda bir standardın oluşturulmasını da oldukça zor bir hale dönüştürmüştür. Buna rağmen titiz bir şekilde hazırlanan ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Standardı, bölgesel ya da küresel çapta faaliyet gösteren, küçük, orta ya da büyük olmasına bakılmaksızın tüm işletmelerin uygulayabileceği bir standart olarak hazırlanmıştır.

ISO 45001 Belgesi, her büyüklükteki organizasyonların, kar amacı gütmeyen kurum ve kuruluşlar dahil olmak üzere, iş sağlığı ve güvenliğini uluslararası standartlara bağlı bir biçimde gerçekleştirdiğini kanıtlayan belgedir. Tüm organizasyonlar tarafından talep edilmesi halinde alınabilen bu belge ile kazanılan yönetim standardı sayesinde, olası tüm risklerin önceden engellenerek, çalışanların iş güvenliğinin sağlanması ve olası risklerin de en aza indirgenmesi hedeflenir.ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Standardı, bu yönetim sisteminin uygulamada işlerlik kazanacak şekilde altyapısının hazırlanmasına paralel olarak yapılan denetimler sonucunda verilir. Belgenin, organizasyonun bu standarda uygun bir şekilde faaliyet gösterdiğini kanıtlamasının yanı sıra, ISO 9001 uyumluluğu bulunuyor.

ISO 45001 Belgesi alabilmek için, hangi alanda ve hangi büyüklükte olduğu fark etmeksizin işletmenin standardın belirlediği altyapısal yükümlülükleri yerine getirmesi gereklidir. Bu altyapının kurulmasının ardından, yönetim sisteminin yine standartlar tarafından belirlenmiş ölçütlere uygun bir şekilde faaliyete geçirilmesi gerekir. Yeterliliğinin uygulamada test edilmesi, eksikliklerinin belirlenmesi ve bu eksikliklerin tamamlanmasının ardından, bütünsel bir yaklaşıma sahip olunmalıdır. Diğer bir deyişle belgeyi talep eden organizasyonun, tüm altyapısal yeterliliğe sahip olması yeterli olmamaktadır. Aynı zamanda bu yeterliliğin uygulama yoluyla kanıtlanması da gereklidir. Bu yönetim sistemi uygulamalı olarak kanıtlandıktan sonra, teftiş ve denetleme aşamasına geçilir ve standardın gereklerinin ne ölçüde yerine getirildiği ilgili işletme koşullarında değerlendirilir. Yeterli görülen işletmelere belgeleri verilir, eksiklikleri görülen işletmeden ise, bu eksikliklerin tamamlanması için belirli bir süre verilerek, teftişin ertelenmesi sağlanır. Daha önce OHSAS 18001 Belgesine sahip olan organizasyonlar için de aynı dönüşüm işlemi zorunludur. Sürecin en baştan profesyonel bir gözlem ve danışmanlıkla takip edilmesi, her aşamasının da hassas bir şekilde ele alınması gereklidir. Bu çerçevede ihtiyacınız olan tüm danışmanlık, eğitim ve uygulama süreçlerinde sunduğumuz hizmetlerden faydalanabilir, süratli bir şekilde ISO 45001 Sertifikası alabilirsiniz.

Organizasyonların toplumsal yükümlülüklerini ve sorumluluklarını yerine getirmek konusunda da en üst seviyede faaliyet göstermelerini sağlayan bir standart olan ISO 45001, aynı zamanda pek çok farklı faydayı da organizasyon açısından sağlayan bir yönetim sistemidir. Bu faydalar arasından başlıcaları şunlardır;

• Çalışanlara var olandan daha sağlıklı bir iş ortamı sağlar.
• Çok daha güvenilir iş uygulamalarına başvurulmasını sağlar.
• Olası tüm iş kazaları ile meslek hastalıklarının önüne geçilmesini sağlar.
• Tüm sektörlerde çalışanların çeşitli konularda daha bilinçli bir hale gelmesini sağlar. Bu durum her türlü olumsuz duruma karşı daha fazla koruyucu bir yapı oluşmasını sağlar.
• Çalışanların sağlığı ve buna paralel iş güvenliğini arttıran bütünsel bir çalışma ortamı oluşturur. Bu durumda organizasyon tüm bileşenlerinin çalışma performanslarını arttıran bir özelliğe kavuşur.
• Olası sakatlanma, hastalık gibi krizler sırasında, iş gücü ve üretim kaybı oluşmasının önüne geçer ve bu sayede organizasyon için önemli bir tasarruf oluşturur.
• Standardın ana yapısı gereği, sürekli olarak sistemin daha iyiye yönelik evrilmesini sağlayan bir yaklaşım geliştirilir. Sürekli gerçekleşen iyileşmeler, üretimin olası krizler nedeniyle durmasını engelleyen bir koşul oluşturur.

Uluslararası olarak kabul edilmiş ilk İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Standardı olan ISO 45001, tüm organizasyonlar için gerekli olan iş sağlığı ve güvenliği altyapısını oluşturmak amacıyla hazırlanmıştır. Pek çok farklı alanda çeşitli risklerin meslek hastalığı, iş kazaları oluşturması ve iş güvenliği ile birlikte çalışma ortamını tehdit etmesi, küresel çapta büyük bir sorundur. Çalışanların sağlıklı ve güvenilir bir çalışma ortamında çalışabilmesi için, sadece alınan önlemler yeterli değildir. Önceden risklerin belirlenmesi, bu risklerin değişikliklere göre takip edilmesi, risklerin bertaraf edilmesi konusunda riskler oluşmadan önce hareket edebilmek ve planlama yapmak gereklidir. Hastalık ve kaza risklerinin hepsi için önceden yapılan öngörülerin, bunların oluşmaması adına alınacak önlemlerle bertaraf edilmesi sağlanmalıdır. Bunun için sürekli olarak devam eden bir yönetim sistemine ihtiyaç bulunur. Aynı zamanda yaklaşımı ve bakış açısını da değiştirecek olan bu yönetim standardı, tüm değişken risklerin önceden belirlenebilmesi ve önlemlerinin alınabilmesi için, devam eden bir iyileştirme anlayışına da sahip olmalıdır.Bu çerçevede hazırlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi, organizasyonların tüm yönetim anlayışını yeniden yapılandırır. Uygulamada yapılanların tek seferlik olmaması ve devamlılığının sağlanmasına katkı sunan bir anlayış benimsetir. Bu sayede bilinçlenen çalışan ve yöneticilerin, daha güvenli ve daha verimli bir şekilde hizmet ya da iş üretmeleri sağlanır. Daha sağlıklı ve güvenli çalışma ortamının çalışanlarda oluşturduğu etkiler, toplumsal çapta daha mutlu insanların oluşmasına da fayda sağlar. Organizasyonların çalışanlarına ve topluma karşı olan ödev ve sorumluluklarını da yerine getirmesine en yüksek paydada yardımcı olur.