TÜBİTAK, yarım asırı aşkın tarihinde, bilim ve teknolojinin mihmandarlığında, ülkemizin teknolojik bağımsızlığının desteklenmesini sağlamak, kendi teknolojisini geliştirmesine ve teknoloji tabanlı ürünlerin üretilmesine katkı vermek amacıyla yenilikçi, katılımcı ve paylaşımcı bir kurum olma yaklaşımını benimsemektedir. Bu yaklaşım TÜBİTAK 2019-2023 Stratejik Planı çerçevesinde tanımlanan temel değerlere dayanmaktadır. Stratejik Plan’da yer verilen 5 temel değerden birisi “kapsayıcılık”tır. Ayrıca, Anayasanın 10. Maddesi gereğince eşitlik hükümleri kurumumuzun araştırma faaliyetleri fonlama, yapma ve yürütme süreçlerinin tümünde geçerlidir. Bu bağlamda, kapsayıcı olma vasfı çerçevesinde TÜBİTAK tüm faaliyetlerinde kadın-erkek araştırmacılar arasında dengenin gözetilmesini önemsemektedir.
Öte yandan, Avrupa Birliği (AB) uyum sürecine katkı vermek amacıyla TÜBİTAK, Avrupa Araştırma Alanının (ERA) öncelikleri ile Türkiye Araştırma Alanı (TARAL) öncelikleri arasındaki uyumu gözetmektedir. Avrupa Araştırma Alanı’nın söz konusu önceliklerinden birisi “ERA Priority 4 on Gender Equality and Gender Mainstreaming in Research” olup, TÜBİTAK tüm süreçlerinde bu konuya titizlikle yaklaşmaktadır. Ayrıca, AB Çerçeve Programları’nın 2014-2020 dönemini kapsayan Ufuk2020 Programının ülke koordinasyonunu yürüten TÜBİTAK, Ufuk2020 Programının mevzuat hükümlerinden biri olan araştırma ve yenilik faaliyetlerinde kadın-erkek eşitliğine ilişkin tanımlanan 16. maddenin, uygulayıcısıdır.
Ülkemizin 11. Kalkınma Planı’nda, öngörülebilirliği yüksek kamu politikalarıyla, fırsat eşitliğine dayalı, kolay erişilebilir ve vatandaş odaklı kamu hizmetleri sunulmasının temel amaçlar arasında yer aldığı vurgulanmaktadır. TÜBİTAK, ilgili tüm kesimlerin araştırma, geliştirme, yenilik ve girişimcilik faaliyetlerini desteklemeye, bilim insanlarının kendilerini geliştirmelerine yönelik burs ve ödüller vermeye, toplumda araştırma ve geliştirme farkındalığının artırılmasını temin etmeye, uluslararası program ve işbirlikleri vasıtasıyla ülkemizin gelişimine katkı sağlamaya ve enstitüleri aracılığıyla dışa bağımlılığımızı azaltacak projeler yürütmeye verimli ve başarılı bir şekilde devam etmektedir. Yürütmekte olduğu bu faaliyetlerden faydalanan tüm kurum/kuruluşlar ve araştırmacılara yönelik bilimsel mükemmeliyet ve/veya araştırma kalitesinin teminini gözetmek kaydıyla fırsat eşitliği oluşturulmasına özel ihtimam göstermektedir.
TÜBİTAK, yukarıda bahsedilen yaklaşımını bir politika belgesi ile daha somutlaştırmak ve uygulamalara yol gösterici olması amacıyla tüm Ar-Ge ve yenilik alanında kadın-erkek araştırmacılar arasında dengenin sağlanması ve korunması adına bu politika temel ilkelerini oluşturmuştur.
TEMEL İLKELER:
1. TÜBİTAK, bilimsel mükemmeliyet ve/veya araştırma kalitesinin teminini gözeterek Ar-Ge ve yenilik destek programları kapsamında
- karar almaya yönelik oluşturulan yönetişim mekanizmalarında (grup yürütme kurulları ve danışma kurulları),
- proje değerlendirme ve izleme süreçlerinde
kadın ve erkek araştırmacıların katılımı hususunda denge gözetilmesini benimser ve gerekli görüldüğü durumlarda kadın araştırmacı oranının dengeyi sağlayacak şekilde artırılmasını öncelikler.
2. TÜBİTAK, kadın araştırmacıların Ar-Ge ve yenilik destek mekanizmalarına başvurularını teşvik etmek amacıyla, araştırmacıların bakmakla yükümlü oldukları bebek veya küçük çocuklarına yönelik ihtiyaç duydukları kolaylaştırıcı tedbirlere Ar-Ge ve yenilik destek mekanizmaları mevzuatlarında yer verilmesine önem verir.
3. TÜBİTAK aracılığıyla desteklenen Ar-Ge ve yenilik projeleri kapsamında oluşturulan proje ekipleri içinde kadın araştırmacı ve/veya bursiyerlere yer verilmesini teşvik eder.
4. Teknoloji tabanlı girişimcilik alanında kadın araştırmacılara özel çağrıların yayınlanmasını teşvik eder.
5. TÜBİTAK, Ar-Ge ve yenilik destek programları kapsamında ve Ar-Ge merkez ve enstitüleri aracılığıyla yürütmekte olduğu faaliyetlerde kadın-erkek araştırmacı dengesini istatistikler aracılığıyla düzenli olarak izler.
6. TÜBİTAK, araştırma kalitesini temin etmek kaydıyla araştırma merkez ve enstitülerinde istihdam edilen araştırmacılar arasında kadın ve erkek araştırmacı dengesinin sağlanmasına üst derecede özen gösterir.
7. Ar-Ge ve yenilik alanındaki TÜBİTAK tarafından yürütülen faaliyetlerde kadın araştırmacılara sağlanan kolaylıklar ve verilen öneme ilişkin farkındalık faaliyetleri yürütür.
8. Politika dokümanının TÜBİTAK Yönetim Kurulu tarafından onaylanması ile birlikte belgede yer verilen tedbirler pilot olarak uygulanmaya başlanır ve yaygınlaştırılır.
9. TÜBİTAK, bu politika ilkelerinin uygulanmasını izleyecek ve gerektiği takdirde gözden geçirerek geliştirecektir. Bu politika ilkeleri 24.12.2019 tarihinden itibaren yürürlüğe girer.
Source: New feed