Türkiye’nin de ortağı olduğu dünyanın en gelişmiş süper bilgisayarlarından biri olan MareNostrum 5'in açılışı İspanya Başbakanı Pedro Sánchez’in katılımıyla 21 Aralık 2023’te yapıldı. Barselona Süper Bilgisayar Merkezi’nde (BSC-CNS), orta ve yüksek segmentte yaklaşık 380.000 dizüstü bilgisayarın toplam kapasitesine eşdeğer olan MareNostrum 5, toplam 314 petaflop performansa sahip yani 1 saniyedeki işlem gücü çok yüksek.
Dünyada 8. sırada
Türkiye’nin 2019 yılından beri üye olduğu, Avrupa Birliği, Avrupa ülkeleri ve diğer ortaklardan oluşan EuroHPC Ortak Girişimi altında farklı ülkeler konsorsiyumlar kurarak Avrupa’nın en güçlü süper bilgisayar altyapılarına ve ekosistemine sahip olması yönünde büyük yatırımlar yaptı. İspanya'nın Barselona Süper Bilgisayar Merkezi'nde EuroHPC’nin bir parçası olarak kurulan MareNostrum 5 adlı süper bilgisayar; İspanya, Türkiye ve Portekiz'den oluşan konsorsiyum tarafından işletiliyor ve Kasım ayında yapılan Top 500 sıralamasında dünyada 8. sırada yer alarak büyük başarıya imza attı.
Yeni bilimsel atılımlara olanak sağlayacak
MareNostrum 5, üye ülkelerin bilim insanlarına ve endüstriye, genel amaçlı hesaplama kümesi yanında grafik işlemci destekli hızlandırıcı kümesi ile, son teknoloji HPC (High Performance Computing – Yüksek Başarımlı Hesaplama) altyapısına ve hizmetlerine erişim sağlayacak.
MareNostrum 5, iklim değişikliği, yenilenebilir enerji gibi küresel sorunlar yanında ilaç ve aşı geliştirme, virüs yayılımı simülasyonları, yapay zeka ve büyük veri uygulamaları gibi çalışmalarda yeni bilimsel atılımlara olanak sağlayacak yeteneklere sahip bir süper bilgisayar.
Türkiye EuroHPC Ortak Girişimine 2019’dan beri üye
MareNostrum 5 konsorsiyumunda Türkiye’yi Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı liderliğinde TÜBİTAK ULAKBİM temsil ediyor.
Türkiye EuroHPC Ortak Girişimine 2 Nisan 2019’da 28. üye ülke olarak katılmıştı. Türkiye’nin girişime katılımını takiben “Precursors to Exascale” çağrısına Türkiye, İspanya ve Portekiz tarafından ortak teklif verilmiş ve 4-5 Haziran 2019’da Lüksemburg’ta gerçekleştirilen yönetim kurulunda bu teklif kabul edilmişti.
Kabul edilen teklif ile TÜBİTAK ULAKBİM bünyesinde yirmi yıldır verilmekte olan TRUBA süper bilgisayar hizmetine ek olarak dünyanın sayılı süper bilgisayarlarından birine Türkiye doğrudan erişim hakkına sahip oldu. Sistemin Şubat 2024’te genel kullanıma açılması bekleniyor
MareNostrum 5’in açılış törenine Türkiye’yi temsilen TÜBİTAK Başkan Yardımcısı İsmail Doğan ve TÜBİTAK ULAKBİM Müdürü Mehmet Mirat Satoğlu da katıldı.