Nobel Ödüllü Türk bilim insanı, Prof. Dr. Aziz Sancar’ın onuruna TÜBİTAK TBAE tarafından düzenlenen etkinliğin açılış konuşmasını Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank yaptı. Varank, “Bugün bir araya gelmemizi sağlayan ‘The Aziz Sancar Lecture’ etkinliğini, Aziz Sancar Hocamızın onuruna düzenliyoruz. Bu etkinlik bizim için çok önemli bir sayfa. Şüphesiz ‘The Aziz Sancar Lecture’ da The Schrödinger Lecture, The Dirac Lecture, The Oppenheimer Lecture, The Abdus Salam Lecture gibi dünyadan ses getirecek.” ifadelerini kullandı.
“ ‘The Aziz Sancar Lecture’ ülkemiz için bir ilk olduğu gibi, kabul ederse Aziz Hocamıza da bir vefa borcumuzdur.” vurgusu yapan Varank, “Her sene yapılacak bu etkinlikte yeni keşifler veya ortaya çıkan yeni problemler tartışılacak. Daha da önemlisi ‘The Aziz Sancar Lecture’ bilim camiasına vizyoner bir bakış açısı sağlayacak.” değerlendirmesinde bulundu.
Bakan Varank, “Günümüzde yaşamın moleküler düzeyde işleyişine ışık tutan bilgi üretimi konusunda adeta devrimsel gelişmeler yaşandı. Tabi bu gelişmeler öyle kendi kendine olmadı. İnsanlığa hizmet yoluna kendini adamış, kararlılık sahibi bilim insanları sayesinde gerçekleşti. İşte Aziz Sancar Hocamız bu alanda çığır açan bilim insanlarından bir tanesi.” dedi.
Bilim ve teknolojiye verdikleri önemi Bakan Varank, “Biz biliyoruz ki insanlığın gelişiminin itici gücü bilim ve teknoloji tutkusudur. Biz inanıyoruz ki insanlığın bugününü dününe göre daha güzel yapan bilim ve teknolojidir. İnsanlığın bugün karşılaştığı ve yarın karşılaşacağı sorunlara çare bilim ve teknolojidir.” ifadeleriyle vurguladı.
TÜBİTAK Bünyesinde açılan Aziz Sancar Yurt Dışı Doktora Sonrası Araştırma Burs Programına da değinen Varank, “Hocamız çalışmaları sayesinde layık görüldüğü Nobel Ödülü ile ülkemizi son derece gururlandırdı. Elbette insanlık yararına böylesine önemli çalışmalar gerçekleştiren Aziz Sancar Hocamız her şeyi hak ediyor. Bu manada biz de Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak bir adım atmak istedik. Bizleri gururlandıran kıymetli Aziz Sancar Hocamız adına bir araştırma burs programı ihdas ettik. Esasında biz, Hocamız için bir şey yapalım dedik ama hocamız burada da kadirşinaslığını gösterdi. Aziz Sancar Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı ile genç bilim insanlarımız çalışmalarını Hocamızın araştırma laboratuvarında sürdürebilecek. Ülkemizde ihtiyaç duyulan nitelikli insan kaynağının gelişimi noktasında bu program ülkemiz için büyük önem arz ediyor.” diye konuştu.
Varank, konuşmasını, Aziz Sancar, TÜBİTAK Temel Bilimler Araştırma Enstitüsü ve etkinlik katılımcıları ile "The Aziz Sancar Lecture"nin ilk konuşmacısı olan ABD'li bilim insanı, virolog ve doktor, 2020 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi Profesör Harvey James Alter'a teşekkür ederek tamamladı.
“Aziz Sancar Türk gençliğine örnek bir başarı hikayesi sundu”
Etkinliğini bir diğer açılış konuşmasını Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır gerçekleştirdi. Kacır konuşmasında Aziz Sancar’ın Türk gençliğine, Türk bilim insanlarına örnek bir başarı hikayesi sunduğunu belirtti. Türk gençliğine örnek olan Aziz Sancar’ın “Bizim bu memlekete borcumuz var” diyerek her an memleketine faydalı olmayı hedef edinen, idealleriyle kendini yetiştiren insanların nasıl evrensel hale gelebildiğini herkese kanıtladığını kaydeden Kacır, “Aziz Sancar Hocamız, elli yıl önce ABD'ye ayak basıp bilimsel çalışmalarını o ülkede gerçekleştirmeseydi Nobel ödülü alabilir miydi? Maalesef ki o günün Türkiye'sinin şartlarını dikkate aldığımızda bu soruya olumlu bir cevap vermek oldukça güç. Ama bugün çok farklı bir Türkiye'yle karşı karşıyayız. Türkiye artık kuvvetli ARGE altyapısına sahip bir ülke.” dedi.
Mehmet Fatih Kacır “Hedefimiz Türkiye'yi sağlıkta, sağlık teknolojilerinde dünyada söz sahibi ülkeler arasına dahil edebilmek. Bunun için gerekli fiziki altyapıyı özellikle son yirmi yılda yaptığımız yatırımlarla ülkemize kazandırdık. Yetkin insan kaynağımız da mevcut. Aziz Sancar hocamızın çizdiği yolda ilerleyen gençlerimiz TÜBİTAK'ın hayata geçirdiği Aziz Sancar doktora sonrası araştırma programıyla birlikte insan kaynağımız her geçen gün daha da güçlenmekte.” değerlendirmesinde bulundu.
Kacır, “Temennimiz, gençlerimizin yurt dışında araştırmalarına başlamış olsalar dahi günün sonunda çalışmalarını ülkemizde sürdürebilmeleri. Çünkü artık dünya çapında ses getirecek başarılara imza atmanın geleceğin Aziz Sancarları olmanın yolu, ülkemiz gençleri için bir ömrü vatanlarından uzakta geçirmek değil.” dedi.
Hepatit C'nin de tehlikelerinden bahseden Kacır, “Profesör Harvey James Alter’ın çalışmaları ise uzun yıllar boyunca hastalığın karanlıkta kalan sebebini araladı. Yalnızca kronik hepatitte ışık tutmakla kalmayıp aynı zamanda milyonlarca hayatı kurtaracak olan kan testleri ve tedavilerinin de temeli atıldı. Insanlık faydasına yürütülen bu çalışmalar asla unutulmayacak. Bugün bir araya gelmemize vesile olan Aziz Sancar konuşmaları ile kendisinin çalışmalarını yakından dinleme imkanına kavuşacağız.” ifadelerini kullandı.
"Gelecekteki problemlerin çözümü temel bilimlerde"
Bir diğer açılış konuşmasını yapan TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, Temel Bilimler Araştırma Enstitüsü Olarak özellikle pandemi dönemini bir fırsata dönüştürmek için çevirimiçi etkinlikleri başlattıklarını hatırlatarak bugün bu etkinliklerin en kapsamlısının gerçekleştirildiğini kaydetti. Etkinliğe katılımın yoğun olmasının kendilerini hem heyecanlandırdığını hem de sorumluluklarını artırdığını belirten Mandal, Prof. Dr. Aziz Sancar’a bu etkinlik için isminin kullanılmasından ötürü izin verdiği için duyduğu memnuniyeti ifade etti. Mandal bu ilk etkinliğin konuşmacısı olan Profesör Harvey James Alter’a da katılımlarından dolayı teşekkür etti.
TÜBİTAK Başkanı küresel anlamda bakıldığında özellikle COVID-19 salgınıyla birlikte bilime olan ihtiyacın daha fazla arttığını ve bu anlamda da temel bilimlerin desteklenmesine ihtiyaç olduğunu ifade etti.
Gelecekte özellikle iklim değişikliği ve bununla ilgili başlıkların tümünün çözümünün temel bilimlerle mümkün olacağını dile getiren Mandal, gelecek perspektifinde karamsarlığa düşmeden bilim temelli yaklaşımlarla fırsat yaratılabileceğini aktardı.
Temel bilimlerin önemine vurgu yapan TÜBİTAK Başkanı, “kurum olarak temel bilimler araştırmacılarının ortak buluşma noktası olarak katkı vermeye çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
Mandal, TÜBİTAK olarak da geleceğe yönelik bilimsel perspektif kazanılması amacıyla çeşitli etkinlikler düzenlediklerini kaydederek, "Temel bilimlerde sürdürülebilir kalkınma noktasındaki önemi üzerine yakın zamanda UNESCO Dünya Bilimler Akademisi (TWAS) ile ortaklaşa bir müzakeremiz oldu ve bir anlaşma imzaladık. Bu yıldan başlayarak temel bilimler alanında gelişmekte olan ülkelerden ve Türk cumhuriyetlerinden 25 genç bilim insanını Türkiye'de doktora düzeyinde ve doktora sonrası araştırma yapmaları yönünde destekleyeceğiz." diye konuştu.
“The Aziz Sancar Lecture bilimin birleştirici özelliğine hizmet edecektir”
‘The Aziz Sancar Lecture’ Etkinliğinin moderatörlüğünü TBAE Müdürü Prof. Dr. Alikram Nuhbalaoğlu yaptı. “TÜBİTAK Temel Bilimler Araştırma Enstitüsü, Sayın Cumhurbaşkanımızın değerli desteğiyle; adeta külden alev doğarak bilimin ufukları kapsamında araştırma ve eğitim faaliyetlerini giderek artan heyecanla devam ettirmektedir.” diyen Nuhbalaoğlu “Günümüzde çığır açan bilimsel çalışmalarıyla uygarlığın gelişimine üstün hizmet etmiş bilim insanlarının onuruna, dünyanın gelişmiş ülkelerinde çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir. ‘The Aziz Sancar Lecture’ etkinliğimiz bu geleneğin yeni bir parçasıdır.” değerlendirmelerinde bulundu.
Nuhbalaoğlu, etkinliğin önemine vurgu yaparak “‘The Aziz Sancar Lecture’ etkinliğimiz ülkemizde bilimsel merakın ve bilim kültürünün yaygınlaşmasına önemli katkılar sağlayacaktır. Uluslararası boyutu göz önüne alındığında, ‘The Aziz Sancar Lecture’ etkinliğimiz coğrafi sınırlara, dillere ve ırklara bakmaksızın, bilimin birleştirici özelliğine hizmet edecektir.” İfadelerini kullandı.
Nuhbalaoğlu, “The Aziz Sancar Lecture etkinliğimiz, Aziz Hocamıza olan duygumuzun bir simgesi olarak bilim tarihimize geçecektir.” dedi.
“Hepatit C: Başlangıcın Sonu ve Muhtemelen Sonun Başlangıcı”
Açılış konuşmalarının ardından, Amerikalı bilim insanı Harvey James Alter “Hepatit C: Başlangıcın Sonu ve Muhtemelen Sonun Başlangıcı” başlıklı bir konuşma gerçekleştirdi. Sunumunda yaptığı çalışmaları detaylı olarak paylaşan Alter, katılımcıların sorularının yanıtladı. Yalnızca soruları yanıtlayarak bilmsel merakları gidermekle kalmayan Alter özel hayatından kesitler de paylaştı.
Prof. Dr. Aziz Sancar da etkinliğin sonunda Prof. Alter’e bu etkinliğe katılımından dolayı teşekkür etti. Nobel ödülü aldığını ancak hayat kurtaran kansere çare olan, ilaçlar bulanları kıskandığını belirten Sancar, milyonlarca hayat kurtaran insanları kıskanmamanın mümkün olmadığını kaydetti. Prof. Alter’ın konuşmasını büyük bir hayranlıkla dinlediğini belirten Sancar, bu sunumun hem Türkiye hem de insanlık için çok destekleyici olduğuna vurgu yaptı.