Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın Rekabetçi Sektörler Programı kapsamında yürütülen INNOFOOD Projesi’nin bileşeni olarak, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi ve Giresun Ticaret Borsası iş birliğiyle kurulan Gıda Araştırma ve Test/Analiz Merkezi – GATAM’ın açılış töreni yapıldı.
Tören Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ve TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal’ın katılımlarıyla gerçekleşti.
Bakan Kacır, “ülkemizin AB kaynaklı en yüksek bütçeli Ar-Ge projesi INNOFOOD programı kapsamında hayata geçirdiğimiz bu tesise emek ve katkı sunan herkese teşekkür ediyorum. Geçmişte yine bu alanda, Türkiye’nin ve dünyanın ilk lisanslı fındık deposunu birlikte inşa etmiştik. Bu yatırımı, Giresun ve çevre illerdeki KOBİ’lerin ihtiyaç duydukları tarımsal test ve analizlerin gerçekleştirileceği bir merkez ile taçlandırıyoruz. Test ve Analiz Merkezimiz Giresun’umuza, Ülkemize hayırlı ve uğurlu olsun!” dedi.
“Gıda sektöründe Ar-Ge odaklı üretimi önceliklendiriyoruz”
İklim kriz devam ederken gıda endüstrisi stratejik bir sektör olarak öne çıktığını belirten Kacır, “Stratejik önemi her geçen gün artan gıda sanayimiz, 26,5 milyar dolar ile ihracatımızda en önemli kalemlerden biri. Bu stratejik sektörde, uluslararası arenada rekabet gücümüzü korumak ve ihracat odaklı büyümemizi sürdürmek istiyorsak, bizler için katma değerli ve teknoloji odaklı üretimi tercih etmek zorundayız. Bu nedenle Millî Teknoloji Hamlesi vizyonumuz doğrultusunda, her alanda olduğu gibi gıda sektöründe de Ar-Ge odaklı üretimi önceliklendiriyoruz.” ifadelerini kullandı.
Bakan Kacır “Gıda sektörümüzün teknoloji ve inovasyon odaklı dönüşümüne öncülük eden 57 Ar-Ge merkezi ve teknoparklarımız bünyesinde 612 teknoloji girişimine destek sunuyoruz. TÜBİTAK akademi, bilim insanı ve özel sektör Ar-Ge destek programları kapsamında son 22 yılda gıda alanında yürütülen 3.026 projeye ve bu alanda araştırma gerçekleştiren 1.548 bilim insanı ve gencimize 11 milyar liradan fazla destek sağladık.” diye konuştu.
TÜBİTAK öncülüğünde, Türkiye'nin en büyük gıda Ar-Ge ve inovasyon projesi INNOFOOD ile Gıda İnovasyon Merkezi ve Türkiye Gıda İnovasyon Platformu’nu (TÜGİP) kurduklarını hatırlatan Bakan Kacır, “Gıda İnovasyon Merkezi’mizi, gıda ve içecek sektörünün çözüm ortağı olarak faaliyete geçirdik. Yine bu proje kapsamında ülkemizin dört bir yanında kurduğumuz altyapılarla gıda ve içecek sektöründe hizmet veren KOBİ'lerin; ürün kalitesini ve güvenliğini iyileştirmelerine imkân sağlıyoruz. Ayrıca firmalarımızın Ar-Ge temelli ürün/üretim teknolojisi geliştirmelerini destekleyerek Türk gıda sanayinin ulusal ve uluslararası pazarda rekabet gücünü artırıyoruz.” dedi.
“Fındığın üretiminde ülkemizin rekabet gücünü korumak ve daha fazla katma değer oluşturmak için yeni altyapılar kuruyoruz”
“Karadeniz’imizin Giresun’umuzun kalkınmasında önemli rol üstlenen ve bölgemizin kültürüne damga vuran fındığın üretiminde ülkemizin rekabet gücünü korumak ve daha fazla katma değer oluşturmak için yeni altyapılar kuruyoruz.” vurgusu yapan Kacır, “2,7 milyon avro bütçe ile hayata geçirdiğimiz Giresun Gıda Araştırma Test ve Analiz Merkezimizde kurulan altyapı sayesinde, aflatoksin gibi ileri seviye tetkikler ve mikrobiyolojik analizlerin yanı sıra, bölgede daha önce yapılamayan ağır metal ve pestisit testlerini işletmelerimizin hizmetine sunuyoruz. Fındık üretiminin ve gıda sanayimizin sürdürülebilir büyümesini destekleyecek, uluslararası pazarlarda Türk fındığının rekabet gücünü artıracak bu merkezle beraber fındık üreticilerimiz için önemli bir yatırımı daha gerçekleştiriyoruz. Kurulum çalışmaları devam eden günlük 1.500 kilogram fındık kurutma kapasiteli “Pilot Ölçekli Mobil Fındık Kurutma Sistemi” ile de hasat sezonundaki yağışlardan dolayı fındık üreticilerimizin ürünlerinin en az düzeyde zarar görmesini sağlayacağız.” açıklamasında bulundu.
“INNOFOOD projesinin 6 ana bileşeninden 2’si Giresun’da”
TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal da Giresun Borsa’sı ile yapılan iş birliğinin altını çizerek “Bu projenin başlangıcından itibaren Gebze, Gaziantep ve Şanlıurfa’da açılışlar gerçekleştirdik ve şimdi de Giresun’dayız.” dedi. INNOFOOD projesinin 6 ana bileşeninden 2’sinin Giresun’da olduğuna işaret eden Mandal, “Hem açılışını bugün gerçekleştirdiğimiz Gıda Analiz ve Test Merkezimiz aynı zamanda verimliliği artırmak için pilot kurutma ünitemiz burada Giresun’da”. dedi.
Mandal, gıda arz güvenliği noktasında ortak akılda buluşulduğunu kaydetti ve “Giresun için fındık çok önemli. Bu merkez vasıtasıyla bizi bir araya getirmiş oluyor bu program. Biz TÜBİTAK olarak kendi üzerimize düşeni yapıp bu görevi üzerimize alıp üniversitemizle, ticaret borsamızla, valimizle ve yerel yönetimle ne yapabileceğimizi görme noktasında harekete geçiyoruz. Katma değer üretme noktasında da bu merkez kritik önemde. Katma değerli ürünlerin yüzde 85’ini natürel/kavrulmuş/beyazlatılmış olarak ifade edilen haliyle ihraç ediyoruz. Katma değer noktasında eyleme dönüştürmeliyiz. İnşallah bu gelişim alanını hem TÜBİTAK destekleriyle hem de üniversite ve diğer paydaşlarımızla iş birliği halinde değerlendireceğiz. Üniversitemizin de ihtisas alanı fındık. Bu da önemli bir avantaj. Bunu da kendi kurumum açısından bir sorumluluk olarak addediyorum.” diye konuştu.
“Hem verimliliğin artırılması hem de katma değerli ürünlerin geliştirilmesinde birlikte çalışıyor olacağız”
Aynı zamanda verimlilik konusunda da kurutma ünitemiz ile birlikte harekete geçtiklerini kaydeden Mandal, “En önemli meselemiz elde edilen ürünlerin kurutulma anında iklim koşulları ve rutubet nedeniyle aflatoksin oluştuğu için gönderilen ürünlerin bir kısmının geriye dönmesi ve bu nedenle ihracat açısından ülkemizin başarısının yeterince görülememesi. Hem verimliliğin artırılması hem de katma değerli ürünlerin geliştirilmesinde birlikte çalışıyor olacağız.” dedi.
TÜBİTAK Başkanı Mandal, “Bu alt yapı sadece fındık için değil çay ve deniz ürünleri için de kullanılacak.” vurgusu yaptı.
GATAM Nedir?
INNOFOOD Projesi kapsamında hayata geçirilen Giresun Gıda Araştırma ve Test/Analiz Merkezi – GATAM, 880 metrekare kapalı alana sahip modern bir tesiste hizmet vermeye başlayacak. 52 adet modern laboratuvar cihazı ile donatılmış olan GATAM, bölgedeki gıda işletmelerinin ve ihracatçıların ihtiyaç duyduğu analizleri akredite olarak yapma imkanı sunacak.
Giresun Ticaret Borsası bünyesinde yer alan GATAM’dan, Giresun ve öncelikle yakın bölgelerdeki başta fındık üreticileri ve işletmeleri olmak üzere çay, sebze-meyve, arı ürünleri ve su ürünleri üreten gıda üreticileri faydalanabilecektir. Bölgedeki KOBİ’ler ihtiyaç duydukları aflatoksin, yağ asitleri gibi ileri seviye analizler ile yaş kimyasal analizler ve mikrobiyolojik analizler yaptırabilecekler. Ayrıca tüm gıda ürünlerinde bölgede yapılamayan ağır metal ve element analizleri ile pestisit analizleri de hızlı ve güvenilir şekilde yapılabilecek.
INNOFOOD Projesi nedir?
Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen ve T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen Rekabetçi Sektörler Programı kapsamında gerçekleştirilen INNOFOOD projesi, gıda sektörünün bölgesel rekabet gücünün artırılmasına yönelik araştırma ve inovasyon tesislerinin geliştirilmesini kapsıyor. Böylece, ülkemizin kalkınmada öncelikli bölgesi olarak tanımlanan ve Sinop-Hatay boylamının doğusunda yer alan 12 Düzey II bölgesinde güçlü ve rekabetçi bir gıda ve içecek sektörünün oluşması hedefleniyor. INNOFOOD, gıda ve içecek sektöründe faaliyet gösteren KOBİ ve girişimleri desteklemek için; Ar-Ge, inovasyon, pilot işleme hatları ve test/analiz laboratuvarları kuran kapsamlı bir altyapı yatırımı ve kapasite geliştirme projesidir. Proje ile gıda ve içecek sektöründeki KOBİ’ler ürün kalitesini ve güvenliğini iyileştirecek, Ar-Ge temelli ürün ve üretim teknolojisini geliştirecek ve katma değerli ürünlerle ulusal/uluslararası rekabet gücünü artıracak.
INNOFOOD Projesi, yüzde 85'i Avrupa Birliği ve yüzde 15'i Türkiye Cumhuriyeti tarafından eş finanse edilen, 27 milyon Avroluk bütçeyle Türkiye'nin gıda ve içecek sektörüne yönelik AR-Ge ve inovasyon odaklı bir proje olarak dikkat çekiyor. Proje, Türkiye'nin dört farklı bölgesinde altı farklı bileşenden oluşan kapsamlı bir altyapı yatırımı ve kapasite geliştirme projesi olarak KOBİ'leri ve girişimleri destekliyor.
INNOFOOD Projesi 4 farklı bölgede 6 farklı bileşenden oluşuyor:
1- Gebze’de kurulan Gıda İnovasyon Merkezi. 5 bin 800 metrekare kapalı alana sahip olan merkezde 9 adet pilot ölçekli gıda işleme hattı ile ileri gıda inovasyon laboratuvarı
2- Gıda ve İçecek sektöründe yer alan tüm aktörler için bir iletişim ağı ve kümelenme platformu olan Türkiye Gıda Inovasyon Platformu, TÜGİP
3- Giresun’da, 880 metrekare kapalı alana sahip, 52 adet laboratuvar cihazının yer alacağı Giresun Ticaret Borsası Gıda Araştırma Test ve Analiz Merkezi – GATAM
4- Şanlıurfa’da, 400 metrekare kapalı alana sahip, 48 adet laboratuvar cihazının yer aldığı Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası Gıda Araştırma ve Analiz Merkezi – ŞUTSO GAAM
5- Giresun’da, günlük 1.500 kilogram fındık kurutma kapasiteli, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanıldığı, enerji sarfiyatını minimize eden Pilot Ölçekli Fındık Kurutma Sistemi
6- Son bileşen olarak da, Gaziantep’te 1,5 milyon Avroluk saatte 1000 kg işleme kapasiteli Pilot Ölçekli Fıstık İşleme Hattı