Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ev sahipliğinde, TÜBİTAK Gebze Yerleşkesinde gerçekleştirilen 2. Kutup Şenliği büyük ilgi gördü. Şenlik kapsamında düzenlenen kutup ışıkları atölyesi, lego ile kutup keşfi, torna ile ahşap kesim ve ödül heykelciği tasarımı, resim ve fotoğraf sergileri, söyleşiler gibi etkinlikler katılımcılara kendilerini kutuplarda hissettirdi.
TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal şenlik kapsamında gençlerle birlikte Antarktika belgeselini izledi. Belgesel gösterimi sonrasında katılımcılara hitap eden Prof. Dr. Hasan Mandal, “Gün içinde gördüklerinizden sonra pek çok hususta bakış açınız nasıl değişecek, göreceksiniz.” dedi.
Mandal, “Bir yıl önce ilk şenliğimizi gerçekleştirdik. Yapacaklarımızı anlatmaya çalışırken gelecekten bahsediyoruz, ancak gelecek kimi için bugün, kimi için 2050, kimi için de 2100 olabilir. Dün yaşadığımız fırtınalar nedeniyle gördük ki gelecek çok da uzak değil. İklim değişikliği gibi sürekli geleceğe referans verdiğimiz meseleler artık bizim bugünümüz.” ifadeleriyle kutup araştırmalarının önemine işaret etti.
Öğrencilerin Kutup Şenliği’ne yoğun katılımından duyduğu memnuniyeti kaydeden Mandal, “Bu çok anlamlı bir toplantı. Sizin buraya gelmiş olmanız, konunun artık farkındalık değil bir zorunluluk olduğunun göstergesi. Geleceğe daha hazırlıklı olmak için hem öğrenme, hem birlikte çalışma hem de sorumluluk alma noktasında hazırız.” değerlendirmesinde bulundu.
Prof. Dr. Mandal, “Arktik – Kuzey Kutbu bölgesine baktığımızda burada yaşadığımız iklim değişikliği ve küresel ısınma sorunlarının etkilerinin orada iki kat daha fazla yaşandığını görüyoruz. Bu durum tüm coğrafyaları etkiliyor. 2021 yılının yaz aylarında ülkemizde yoğun olarak gerçekleşen sel felaketleri, Kuzey Ege ve Marmara’da müsilaj sorunu ve Akdeniz’de yangın felaketleri bu sorunun bir yansıması.” ifadelerini kullandı.
Tüm ülkelerin bu konuyla ilgili hedefleri olduğunu belirten Mandal, “Türkiye Cumhuriyeti olarak bizim hedefimiz 2053 yılında şu anki emisyon değerlerinin sıfıra indirilmesi. Bu hedef Avrupa Komisyonu’nda 2050, Çin’de 2060 olarak konulmuş. Birçok ülke de 2050’li yılları kendine hedef koyuyor. Buradaki her bir arkadaşımızın, her bir öğrencimizin gelecekte bununla ilgili bir sorumluluğu var. Bu sorumluluk sadece kendimize yönelik değil geleceğimize yönelik, insanlığa yönelik ve tüm yaşayan canlılara yönelik.” dedi.
“Birlikte çalışıp birlikte öğrenmek ve birlikte başarmak gerekli”
Bu doğrultuda yapılacakların önemine dikkat çeken TÜBİTAK Başkanı Mandal, “Burada ele aldığımız meseleleri yalnızca iklim değişikliğiyle sınırlandırmıyoruz. Tarladan çatala kadar, yani tarlalarda üretilen ve evlerimize ulaşan ürünlerin her aşaması esasında iklim değişikliği ile ilişkilendirilebilir.” ifadeleriyle konunun kapsamını ortaya koydu.
İklim değişikliği meselesinin tek bir bölümün veya uzmanlık alanının çözebileceği bir konu olmadığını belirten Mandal, “Bu süreçte tek başına çalışmak yeterli değil. İş birliği yapmak dahi sınırlı kalabilir. Birlikte çalışmak önemli. Birlikte çalışıp, birlikte öğrenmek ve birlikte başarmak gerekli.” vurgusu yaptı.
TÜBİTAK Kutup Araştırmaları Merkezi’nde yapılan araştırmaların çok geniş alanda gerçekleştiğine dikkat çeken Mandal, “Araştırmalar Fiziksel Bilimler, Canlı Bilimleri, Sosyal ve Beşeri bilimler, Yer Bilimleri gibi çok farklı disiplinleri kapsıyor. Konunun gelecekte sosyal yaşam tarzımızı, toplumu nasıl etkileyeceği önemli. Bu güçlüğün üstesinden gelebilmek tek başına çalışarak değil, iş birliğinin de ötesinde birlikte çalışarak mümkün olabilecek.” dedi.
“Türkiye’nin her yerinde iklim değişikliğine karşı büyük bir duyarlılık var”
Ortaokul ve lise öğrencilerine yönelik proje yarışmaları yanında üçüncü bir kategoriyi sadece Kutup alanına ayırdıklarının altını çizen Prof. Dr. Mandal, “ İlkini geçtiğimiz yıl gerçekleştirdik. Yarışmaya çok yoğun ilgi vardı. 81 ilimizin 60’ından, Türkiye’nin her yerinden bu hususa büyük bir ilgi ve duyarlılık var. Sizler ‘Ben de varım’ diyorsunuz. Bu bizim için heyecan verici ve sevindirici. Biz de bunu daha fazla kıymetlendirmek istiyoruz. Fiziksel Bilimler, Canlı Bilimleri, Sosyal ve Beşeri Bilimler, Yer Bilimleri alanlarından hangisinde kendinizi yetkin görüyorsanız, heyecanlı görüyorsanız ve sorumluluk almak istiyorsanız gelin. Geçtiğimiz yıl binin üzerinde başvuru oldu. Bu yıl çok daha fazlası olacaktır.” ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Hasan Mandal, “Biz size ‘Heyecana ve sorumluluğa hazır olun’ dedik, siz de çok iyi bir geri bildirimde bulundunuz. Bugün buraya gelmiş olmanız oldukça kıymetli. Size, öğretmenlerinize, okullarınıza teşekkür ediyorum.” mesajı verdi.
“Heyecanımız çok ama sorumluluğumuz daha fazla olsun”
TÜBİTAK Başkanı Mandal, şenliğe katılan öğrencilere kampüsü tanıttı ve onlara özel bir gezi hazırladıklarını anlattı: “Burası Türkiye’nin en büyük araştırma üssü. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’ndeyiz ama daha geniş anlamda Gebze Kampüsü’ndeyiz. Burada 3500 araştırmacımız çalışıyor. Türkiye’nin savunma sanayii, uzay sanayii ve aşı geliştirme çalışmalarının yapıldığı; enerji, kutup, iklim, çevre konularında araştırmalar yapılan yer burası. Kampüste sizler için bir tur hazırladık. Göreceğiniz sergilerin dışında araçlarımızla kampüste bir tur da gerçekleştireceksiniz. Birkaç yere de uğrayacaksınız. O birkaç yerden biri de Araştırma Merkezi. Birçoğunuzun da bildiği Kartacalı Komutan Hannibal’ın mezarı var. Sadece Kutup Araştırmaları ile ilgili çalışmaları değil, TÜBİTAK’ta neler yapılabileceğini göreceksiniz. İnanıyoruz ki gelecekte burada çalışacak ve bizden daha iyisini yapacaksınız.”
Mandal, “Heyecanımız çok ama sorumluluğumuz daha fazla olsun.” ifadeleriyle konuşmasını sonlandırdı.
TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, daha sonra şenlik alanını gezdi. TÜBİTAK Gebze Yerleşkesindeki şenliğe; Ankara, Antalya, Burdur, Bursa, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Mersin, Sakarya, Uşak, Van'dan gelen öğrenciler katıldı.
Gebze Kaymakamı Mustafa Güler ile birlikte stant ziyareti gerçekleştiren Prof. Dr. Hasan Mandal’a Van Güzel Sanatlar Lisesi öğrencileri, küresel ısınmanın kutuplarda yarattığı etkiye dikkat çeken yağlı boya tablo çalışmaları hakkında bilgi verdi. Yakup Çaçur isimli öğrenci Prof. Dr. Mandal’a kara kalem resmini hediye etti.
"2204-C Lise Öğrencileri Kutup Araştırma Projeleri Yarışması" sergisinde çalışmaları inceleyen Mandal, Gebze Kaymakamı Mustafa Güler ile birlikte Antarktika’da çekilmiş fotoğraflardan oluşan sergiyi gezdi.
TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, alan ziyareti sırasında gazetecilerin de sorularını yanıtladı. Mandal, Antarktika'ya 5 yıldır seferler gerçekleştirdiklerini, bunun yanı sıra bu alanda çalıştaylar düzenlediklerini söyledi. Mandal, geçen yıl yeni tip koronavirüs (COVID-19) salgını nedeniyle şenliği çevrim içi düzenlediklerine işaret ederek, 1 Aralık Antarktika Günü dolayısıyla fiziken gerçekleştirdikleri ilk şenliğe gösterilen ilgiden duyduğu memnuniyeti dile getirdi. İklim değişikliğiyle ilgili yapılan çalışmaların artık zorunluluk olduğunu vurgulayan Mandal, şöyle konuştu: "İklim değişikliğinden ülkemiz de en yakın şekilde etkileniyor. İklim değişikliğinin en kuvvetli şekilde yaşandığı senaryoların, modellerin yapılabileceği yer Kutuplar. Geçmiş yıllarda bu konuyu konuşurken bir farkındalık oluşturmaya çalışıyorduk. Bugün bir zorunluluk. 2021 yılında yaşamış olduğumuz, bize kuvvetli bir şekilde mesaj veren konu. Karadeniz'deki sel felaketleri, Marmara ve Kuzey Ege'de müsilaj, Güney Ege ve Akdeniz'de yangınlar. Bunlar hepsi tesadüfi ve bu yıla yönelik değil ne yazık ki." Mandal, iklim değişikliğine bağlı yaşanan olayların devam edeceğinin, iklim değişikliğiyle mücadelenin bilim temelli araştırmalarla yapılması gerektiğinin altını çizerek, aksi takdirde iklim değişikliğinden etkilenen insan sayısının artacağını kaydetti.
Yaptıkları çalışmalarla bilim insanlarını ve gençleri bir araya getirdiklerini anlatan Mandal, bu sürece en fazla heyecan duyan ve aynı zamanda da sorumluluk almak isteyen gençlere güvendiklerini söyledi. Lise Öğrencileri Kutup Araştırmaları Proje Yarışmasına 2021 yılında 61 ilden 1000'in üzerinde proje geldiğini aktaran Mandal, şöyle devam etti: "Türkiye'de 81 ilimizin 61'inde bu konuda 'Ben de varım.' diyen gençlerimiz var. Bunların hepsini TEKNOFEST'te sergiledik. Şimdi de yeni çağrımıza çıktık; 2022 yılında daha çok başvuru bekliyoruz. Projelerini TEKNOFEST 2022'de Samsun'da sergileyecekler. Dereceye girenler de ödüllerini Sayın Cumhurbaşkanımızdan alacak."
TÜBİTAK MAM KARE Müdürü Burcu Özsoy ve Kutup Araştırmaları Enstitüsü ekibi, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Mandal’a Kuzey ve Güney kutbunu simgeleyen bir hediye takdim etti.
2. Kutup Şenliği’nde Kutuplarda bilimsel araştırmalar yapan bilim insanları tarafından popüler kutup bilimleri seminerleri verilirken, Kutuplarda çekilen Türk belgesellerinin gösterimi yapıldı. 2 bin metrekarelik ana çadır içerisinde ise çeşitli atölyeler, oyunlar, sergiler ve tanıtımlar yer aldı.
Şenlikte Popüler Kutup Bilimleri Seminerleri kapsamında Meteoroloji Mühendisi Bünyamin Sürmeli, Dr. Öğr. Üyesi M. Oğuz Selbesoğlu, Dr. Ebru Caymaz, Prof. Dr. Latife Çakır Bayram, TÜBİTAK Yılın Genç Araştırmacısı Ödülü sahibi Ayşe Pelin Dedeler, Prof. Dr. Raif Kandemir, Doç. Dr. Nazihan Ursavaş ve Araş. Gör. Işıl Nur Güraslan alanlarında birer seminer verdi.
Şenlik boyunca Antalya Bilim Merkezi, Bilim Üsküdar, Gökmen Uzay Havacılık Eğitim Merkezi, Kayseri Bilim Merkezi, Kocaeli Bilim Merkezi, Konya Bilim Merkezi ve Deneyap Teknoloji Atölyeleri tarafından etkinlikler düzenlendi.
Ayrıca, katılımcılar sanal gerçeklik gözlüğü ile Kutuplar, fotoğraf anı köşesi, 3 boyutlu Kutup canlıları etkileşim alanı, Antarktika maceraları çizgi romanı okuma alanı, yeşil sahne ile Kutuplarda fotoğraf çekimi ve canlı müzikle eğlenceli anlar yaşadı.
Şenliğe Ankara, Antalya, Burdur, Bursa, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Mersin, Sakarya, Uşak, Van'dan 10 binin üzerinde misafir katıldı.